Tư duy tài chính cá nhân: Hãy trích 10–20% thu nhập ngay khi có tiền

Tư duy tài chính cá nhân: Hãy trích 10–20% thu nhập ngay khi có tiền

Xin chào mọi người,
Hôm nay mình chia sẻ về một chủ đề rất quan trọng: Tài chính cá nhân.
Cụ thể hơn là cách để xây dựng một nền tài chính bền vững và tăng trưởng dài hạn.

⸻

Vì sao lại nói về chủ đề này?

Chắc hẳn nhiều bạn đã từng rơi vào tình huống kiểu như:
• Lương chưa kịp về đã có kế hoạch tiêu hết.
• Chưa hết tháng mà… đã hết lương.
• Muốn mua món gì lớn hơn một chút, hay muốn đầu tư, tham gia dự án cùng bạn bè — nhưng không làm được, vì không có tiền.

Mình nói thật, mình cũng từng như vậy.
Có giai đoạn đầu đi làm, lương vừa về là “bay mất”, thậm chí có tháng còn phải vay bạn thân để sống đến cuối tháng.
Nên mình hiểu cảm giác đó rất rõ.

Và nếu muốn có một cuộc sống thoải mái hơn, hay xa hơn là muốn xây dựng tài sản dài hạn, thì phải bắt đầu xử lý tận gốc.

⸻

Sáu cái lọ và một điều quan trọng hơn

Nhiều bạn chắc từng nghe về nguyên tắc 6 cái lọ tài chính – chia thu nhập ra các phần để chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư, phát triển bản thân, từ thiện, v.v.
Mình cũng từng thử áp dụng, hì hục làm bảng theo dõi, chia phần trăm từng lọ… nhưng sau vài tháng thì bỏ dở.
Lý do rất đơn giản: mình làm theo công thức, chứ chưa có tư duy gốc.

Hôm nay mình không nói lại chi tiết 6 cái lọ, mà chỉ chia sẻ một tư duy cốt lõi nhất – bước đầu tiên và quan trọng nhất để xây dựng nền tài chính cá nhân bền vững:

👉 Ngay khi có thu nhập, hãy trích 10–20% cho quỹ tiết kiệm và đầu tư.
(10% tiết kiệm + 10% đầu tư – hoặc tuỳ khả năng, có thể bắt đầu nhỏ hơn)

⸻

Vì sao phải “trích trước, chi sau”?

1️⃣ Quỹ tiết kiệm – tiền phòng thân

Đây là khoản bắt buộc phải có.
Tiền phòng thân giúp bạn an tâm khi có việc gấp – như ốm đau, tai nạn, hay hỗ trợ người thân.

Thật ra, mình bắt đầu trích tiền kiểu này sau một lần người nhà phải nhập viện gấp.
Khi đó, mình mới thấy giá trị của việc có sẵn tiền “phòng thân”.
Không cần đi vay, không phải gọi ai giúp — chỉ cần rút đúng từ khoản dự phòng mình đã để ra.

Lưu ý:

Tiền tiết kiệm không bao giờ được động đến, trừ khi bất khả kháng.
Nếu còn cách xoay sở khác, hãy xoay sở bên ngoài trước.

2️⃣ Quỹ đầu tư – tiền tạo ra cơ hội

Khoản này dành cho những cơ hội sinh lời: mua vàng, chứng khoán, quỹ mở, khởi nghiệp…
Chỉ dùng khi bạn hiểu rõ rủi ro và tin vào cơ hội đó.

Một ví dụ thật: mình có một người anh, anh ấy không chơi cổ phiếu, không kinh doanh gì cả, chỉ đơn giản là mua vàng mỗi tháng đúng một chỉ.
Và sau gần 10 năm, tài sản anh ấy tăng đáng kể. Không “ăn sổi”, không “đánh nhanh thắng nhanh”, chỉ cần đều đặn và kỷ luật.

⸻

Nhưng nếu tôi không dư thì sao?

Đây là câu hỏi mình nghe rất nhiều:

“Thu nhập của tôi chỉ vừa đủ chi tiêu, lấy đâu ra tiền để tiết kiệm hay đầu tư?”

Nếu hiện tại bạn không thể trích nổi 10%, thì không thể kỳ vọng tài chính dài hạn sẽ tự nhiên tốt lên.
Chỉ có hai cách:
1. Tăng thu nhập. (Làm thêm, nâng kỹ năng, đổi môi trường làm việc tốt hơn…)
2. Giảm chi tiêu. (Cắt những thứ không thật sự cần, như cà phê mỗi sáng, ăn ngoài quá nhiều, hoặc những món mua “cho vui”.)

Điểm mấu chốt là tạo khoảng trống tài chính, và trích ngay khi nhận lương.
Tuyệt đối không chờ “cuối tháng còn dư thì để dành” — vì thực tế, tháng nào cũng chẳng còn gì.

⸻

Sức mạnh của sự đều đặn

Giả sử thu nhập 15 triệu/tháng, bạn trích 1,5–3 triệu.
Sau 1 năm, bạn đã có khoảng 36 triệu đồng.
36 triệu không làm ai “giàu ngay”,
nhưng đủ để không lo chuyện khẩn cấp,
và có tiền sẵn để nắm bắt cơ hội.

Còn nếu tháng này trích, tháng sau quên, thì cuối năm có khi chỉ còn 10–15 triệu.
Cơ hội tới cũng đành đứng nhìn.
Mình từng chứng kiến đồng nghiệp có cơ hội mua đất sớm hơn cả năm,
nhưng lúc đó không có tiền,
đến khi gom được thì giá đã gấp đôi.

⸻

Kết luận

Tóm lại, muốn có nền tài chính cá nhân vững vàng,
hãy bắt đầu từ một tư duy đơn giản nhưng rất quan trọng:

💡 “Ngay khi có tiền, tôi sẽ trích ra 10–20% cho quỹ tiết kiệm và đầu tư.”
💡 “Khoản này là bất khả xâm phạm – chỉ dùng khi thật sự khẩn cấp.”
💡 “Và tôi sẽ duy trì đều đặn hàng tháng, năm này qua năm khác.”

Làm đúng 3 điều này, bạn sẽ thấy tài chính của mình ngày càng ổn định,
và quan trọng hơn — bạn sẽ sống chủ động, an tâm và tự tin hơn.

⸻

Đó là những gì mình thực sự đã trải qua, không phải lý thuyết.
Nếu bạn chưa từng thử cách này, hãy bắt đầu ngay trong tháng này —
dù chỉ là 200 nghìn đầu tiên, cũng đủ để bắt đầu thay đổi cả cách bạn nhìn về tiền.

(Nhận được giá trị nhớ cmt, tym. Vô giá)