Hãy coi mình là gốc rễ của mọi sự việc nếu bạn muốn có quyền chủ động

Hãy coi mình là gốc rễ của mọi sự việc nếu bạn muốn có quyền chủ động

(Bài dài nhưng là cốt lõi - luôn phải đọc nhiều lần).

Hôm nay mình muốn chia sẻ một bài học rất nhỏ, nhưng cực kỳ quan trọng – đặc biệt với những ai muốn đạt được mục tiêu, không lặp đi lặp các sai lầm, hay muốn phát triển bản thân một cách bền vững.

⸻

Gần đây, khi xem lại biên bản họp của một bạn trong team, mình nhận thấy bạn ấy không đạt mục tiêu tuần. Khi được hỏi nguyên nhân, phần lớn lý do bạn ấy nêu ra đều là do người khác, do khách quan, do hoàn cảnh.

Và mình đã nhắn lại cho bạn ấy thế này:

"Nếu em muốn có quyền kiểm soát, hãy làm như sau:

Luôn luôn ghi ra nguyên nhân DO TÔI.

Do tôi đã làm gì? Do tôi đã không làm gì?

Không ghi lý do đến từ người khác, khách quan, nếu có thì cũng dẫn về chủ quan.

Vì chỉ khi nguyên nhân đến từ mình thì mình mới có quyền giải quyết.”

⸻

Thực tế là:

Khi ta quy nguyên nhân cho người khác, ta mất luôn quyền thay đổi.

Còn khi ta dám nhìn vào chính mình – dù đúng hay sai, dù nhỏ hay lớn – ta giành lại quyền chủ động.

Chỉ cần bạn đổi góc nhìn: “Chuyện này xảy ra do tôi ở điểm nào?”

Ngay lập tức, bạn sẽ tìm thấy cánh cửa để bước ra khỏi vấn đề.

⸻

Ví dụ thực tế (là case của bạn ấy)

"Với vấn đề 1 của em là: Không đạt mục tiêu doanh thu.

Nguyên nhân em ghi: Do không có đủ khách hàng đăng ký học thử.

Nếu chỉ dừng lại ở đây, thì giải pháp là gì đây?

Không có hướng hành động nào cả.

Ta chẳng thể làm gì, vì nguyên nhân này nằm ngoài tầm tay mình.

⸻

Với vấn đề 2: Chưa tuyển được nhân viên sale.

Nguyên nhân em ghi: Do phòng nhân sự không tuyển được.

Ồ, bế tắc thật sự chứ!

Ta có thể làm gì đây?

Vấn đề này hoàn toàn do người khác kiểm soát? Cảm giác như bất lực vậy ha! Akay chứ!

⸻

Tốt hơn hết, hãy nghĩ khác thế này:

- Tại sao tôi lại để chuyện này xảy ra?

-Tôi đã làm gì? Tôi đã không làm gì?”

• Tôi đã không cùng tuyển.

• Tôi đã không push phòng nhân sự.

• Tôi đã không có phương án back-up.

• Tôi đã không rà lại JD, không giới thiệu ứng viên nội bộ.

• Tôi đã…

Khi viết lại như vậy, mọi nguyên nhân đều quay về “Do tôi” – và khi đó, bạn có thể hành động ngay để thay đổi kết quả.

⸻

Một cách mình thường dùng là 5 Whys – 5 lần hỏi tại sao.

Ví dụ:

Tôi đã không làm hết việc.

→ Why1: Tại sao tôi không làm hết? Vì tôi quên.

→ Why2: Tại sao tôi quên? Vì tôi bị rối đầu óc.

→ Why3: Tại sao bị rối? Vì tôi với người yêu đang giận nhau.

→ Why4: Tại sao chuyện đó ảnh hưởng đến công việc? Vì tôi chưa biết cách tách cảm xúc cá nhân ra khỏi công việc…

Cứ thế, hỏi tiếp why, why, why… cho đến khi tìm ra gốc rễ thật sự.

Gốc rễ đó luôn nằm trong mình – trong cách mình nghĩ, cách mình sắp xếp, cách mình phản ứng.

--------------

CÓ 2 ĐIỀU QUAN TRỌNG Ở ĐÂY:

Điều 1: Chọn nguyên nhân chủ quan (Do tôi), là để có quyền chủ động xử lý, quyền kiểm soát.

Điều 2: Bằng việc đặt các câu hỏi để tìm ra nguyên nhân Lõi, nguyên nhân gốc rễ ⇒ Điều này sẽ giúp xử lý triệt để vấn đề, nó sẽ không bị tái đi tái lại nữa. Nếu ta chỉ tìm ra nguyên nhân bề nổi, mặc dù ta có giải quyết nhưng nó sẽ bị lặp lại. Chẳng ai muốn thế cả. Ta nên tìm ra nguyên nhân gốc để xử lý 1 lần luôn cho gọn.

⸻

Thừa nhận “do tôi” không phải để tự trách hay tự phạt.

Mà là để lấy lại quyền kiểm soát.

Bởi chỉ khi nguyên nhân xuất phát từ mình, ta mới có thể làm gì đó để thay đổi nó.

⸻

Bạn có thể thử ngay hôm nay.

Khi một việc không như ý, đừng vội nói “tại ai”, “vì ai”.

Hãy thử hỏi:

“Trong chuyện này, phần của tôi là gì?

Rồi:

Tại sao? => Tại sao => Tại sao nhỉ?

Cho đến khi tìm ra nguyên nhân lõi rồi thì xử lý nguyên nhân đó.

Cứ như vậy, bạn sẽ mạnh hơn mỗi ngày.

Bởi người dám coi mình là gốc rễ của mọi chuyện, cũng chính là người có quyền tạo ra kết quả mới.

Bằng việc chọn mình là gốc rễ, ta có quyền Tự do, chứ không phải bị áp lực.